در دنیای امروز که اطلاعات با سرعت نور در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها منتشر می‌شوند، سواد رسانه‌ای به یکی از مهم‌ترین مهارت‌های شهروندی تبدیل شده است. ما در دورانی زندگی می‌کنیم که اخبار جعلی، شایعات و اطلاعات گمراه‌کننده می‌توانند در عرض چند دقیقه افکار عمومی را تحت تأثیر قرار دهند، به‌ویژه در شرایط حساس مانند بحران‌های سیاسی، اجتماعی یا اقتصادی.
به عنوان یک رسانه نگار بر این باورم که سواد رسانه‌ای و راستی‌آزمایی اخبار یک انتخاب و یک ضرورت است. سواد رسانه‌ای به ما کمک می‌کند تا منابع خبری را با دقت ارزیابی کنیم.
اولین گام، شناسایی منبع خبر است. آیا خبر از یک رسانه معتبر منتشر شده یا در کانال‌های غیررسمی و ناشناس پخش شده است؟ بررسی اعتبار منبع، سابقه آن و وابستگی‌های سیاسی یا اقتصادی‌اش، می‌تواند ما را از دام اخبار جعلی نجات دهد. برای مثال، در شرایط حساس کنونی که شایعات درباره تحولات سیاسی یا اجتماعی در ایران به سرعت منتشر می‌شوند، بررسی صحت اطلاعات از طریق منابع رسمی یا مقایسه با گزارش‌های چندرسانه‌ای معتبر، امری حیاتی است.
گام بعدی، توجه به محتوای خبر است. آیا خبر با احساسات ما بازی می‌کند یا منطقی و مستند ارائه شده است؟ اخبار جعلی اغلب با تیترهای هیجانی و محتوای غیرشفاف سعی در جلب توجه دارند. راستی‌آزمایی مستلزم بررسی شواهد، ارجاع به اسناد معتبر و حتی جست‌وجوی مستقل در منابع قابل اعتماد است. ابزارهایی مانند موتورهای جست‌وجوی پیشرفته یا وب‌سایت‌های راستی‌آزمایی بین‌المللی می‌توانند در این مسیر یاری‌رسان باشند. سواد رسانه‌ای به ما می‌آموزد که مصرف‌کننده منفعل اطلاعات نباشیم. باید پرسشگر باشیم، از خود بپرسیم چرا این خبر در این زمان منتشر شده و چه هدفی را دنبال می‌کند.
تقویت این مهارت به ما کمک می‌کند تا از گمراهی در امان بمانیم و جامعه‌ای آگاه‌تر و مقاوم‌تر در برابر شایعات بسازیم. بیاییم با چشمان باز و ذهن نقاد، دنیای اطلاعات را کاوش کنیم.
*نویسنده کتاب سواد رسانه ای برای همه
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : 0