یادداشتی به مناسبت روز جهانی مقابله با بیابان‌زایی و خشکسالی

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین استان سمنان ، شعار سال جاری این روز، «احیای سرزمین، شکوفایی فرصت‌ها» است؛ شعاری که گویای پیوند تنگاتنگ بین حفاظت از محیط‌زیست و توسعه پایدار اقتصادی و اجتماعی است.

ارتقاء سطح آگاهی عمومی درباره اثرات مخرب بیابان‌زایی و خشکسالی

تاکید بر امکان‌پذیری مقابله مؤثر با این پدیده‌ها از طریق همکاری و مشارکت مردمی

تقویت اقدامات اجرایی در کشورهای به‌شدت آسیب‌دیده، به‌ویژه در قاره آفریقا

ایران، به عنوان یکی از کشورهای عضو این کنوانسیون، با اقلیمی خشک و نیمه‌خشک، از دیرباز با چالش‌های جدی در زمینه بیابان‌زایی و خشکسالی روبرو بوده و از سالیان گذشته تلاش‌هایی مستمر برای مقابله با آن انجام داده است. استان سمنان نمونه‌ای روشن از این وضعیت است. طبق تعریف سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری، مناطقی با بارندگی کمتر از ۱۵۰ میلی‌متر و پوشش گیاهی کمتر از ۵ درصد، بیابان محسوب می‌شوند. متأسفانه، بیش از ۵۴ درصد از مساحت استان سمنان (حدود ۲.۵ میلیون هکتار) در این دسته جای می‌گیرد.

از ۸ شهرستان این استان، تنها شهرستان مهدی‌شهر فاقد عرصه بیابانی است و سایر شهرستان‌ها با شدت و ضعف‌های مختلف درگیر این پدیده‌اند. در مجموع، ۱.۳۷ میلیون هکتار از اراضی استان تحت تأثیر فرسایش بادی قرار دارند که ۵۳۵ هزار هکتار آن در قالب ۳۲ منطقه به عنوان کانون‌های بحرانی شناخته شده‌اند. این فرسایش سالانه به زندگی بیش از ۱۳۲ هزار نفر، تأسیسات صنعتی، خطوط راه‌آهن، جاده‌های اصلی، اراضی کشاورزی و مراتع آسیب وارد کرده و خسارتی معادل ۳۳۰ میلیارد ریال را به بار می‌آورد.

اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان، از سال ۱۳۴۷ جزو پیشگامان این عرصه بوده و با اجرای طرح‌های بیولوژیک از جمله نهال‌کاری در اطراف شهرها، روستاها و راه‌های مواصلاتی، گام‌های موثری در کاهش فرسایش بادی و احیای اراضی بیابانی برداشته است. تاغزارهای دست‌کاشت اطراف شهرهایی چون دامغان، سمنان، میامی و گرمسار امروز به سدهایی سبز بدل شده‌اند که در برابر طوفان‌های ماسه‌ای ایستادگی می‌کنند.

تا امروز بیش از ۴۶۰ هزار هکتار طرح مطالعاتی و اجرایی در استان تهیه شده که ۱۸۰ هزار هکتار آن مناطق بحرانی را پوشش می‌دهد. همچنین حدود ۱۳۰ هزار هکتار تاغزار دست‌کاشت در سطح استان ایجاد شده که ۸۰ هزار هکتار آن در مناطق بحرانی قرار دارد.

با همه این دستاوردها، تداوم خشکسالی‌های شدید و اثرات فزاینده آن بر منابع طبیعی، کشاورزی، زیرساخت‌ها و معیشت مردم، نشان از آن دارد که مقابله با این پدیده نیازمند عزم ملی، نگاه فرابخشی، و بهره‌گیری حداکثری از ظرفیت‌های علمی، فنی و مشارکتی کشور است.

بیاییم این روز را نه فقط به عنوان یک نماد جهانی، بلکه فرصتی برای بازنگری در سیاست‌ها و تقویت اقدامات عملی در احیای سرزمین و حفظ سرمایه‌های طبیعی خود بدانیم.

ابوالفضل صیادجو ، مدیر روابط عمومی اداره کل منابع طبیعی آبخیزداری استان سمنان