رکورد بی‌سابقه نابودی جنگل‌ها در سال ۲۰۲۴ و هشدار جهانی درباره آتش‌سوزی‌های فاجعه‌بار

یورو نیوز: برزیل که قرار است اواخر امسال میزبان کنفرانس آب و هوایی «کوپ۳۰» باشد، بزرگترین منطقه جنگل گرمسیری را در سال ۲۰۲۴ از دست داده است.

گزارش تازه‌ «مؤسسه جهانی منابع» نشان می‌دهد که در سال ۲۰۲۴، جهان شاهد بیشترین میزان از دست رفتن جنگل‌ها طی دو دهه اخیر بوده، موضوعی که عمدتاً ناشی از افزایش شدید و بی‌سابقه آتش‌سوزی‌ها بوده است. طبق داده‌های آزمایشگاه «گلَد» در دانشگاه مریلند، تنها در جنگل‌های اولیه استوایی ۶.۷ میلیون هکتار از پوشش جنگلی از بین رفته است، یعنی تقریباً دو برابر سال قبل و معادل مساحتی نزدیک به کشور پاناما.

برای نخستین بار آتش‌سوزی و نه کشاورزی عامل اصلی این نابودی بوده و نزدیک به نیمی از این تخریب‌ها را به خود اختصاص داده است. در مجموع، این آتش‌ها حدود ۴.۱ گیگاتن گاز گلخانه‌ای وارد جو کرده‌اند، رقمی بیش از چهار برابر کل انتشار پروازهای جهانی در سال ۲۰۲۳.

مناطقی که بیشترین آسیب را دیده‌اند

برزیل با از دست دادن ۴۲٪ از کل جنگل‌های اولیه استوایی، بیشترین سهم را داشته که ۶۶٪ آن مستقیماً ناشی از بدترین خشکسالی تاریخ این کشور بوده است.

بولیوی با افزایش ۲۰۰ درصدی نسبت به سال قبل، ۱.۵ میلیون هکتار جنگل از دست داد و برای نخستین‌بار در رتبه دوم، بالاتر از جمهوری دموکراتیک کنگو قرار گرفت.

کنگو نیز شاهد بیشترین میزان نابودی جنگل‌های اولیه خود در تاریخ بود که ۴۵٪ آن ناشی از آتش‌سوزی‌ها بود.

در کلمبیا نیز میزان نابودی جنگل افزایش یافت اما نه به دلیل آتش‌سوزی بلکه به‌دلیل بی‌ثباتی ناشی از شکست مذاکرات صلح و گسترش استخراج غیرقانونی و تولید کوکا.

آتش‌سوزی‌ها محدود به مناطق استوایی نبودند. افزایش چشمگیر نابودی جنگل در سال ۲۰۲۴، با از دست رفتن ۳۰ میلیون هکتار پوشش درختی در سراسر جهان، شامل مناطقی در روسیه و کانادا نیز شد.

این نخستین‌بار بود که جنگل‌های بوره‌آل و استوایی به طور همزمان درگیر آتش‌سوزی‌های گسترده شدند.

در میان این فاجعه زیست‌محیطی، برخی کشورها موفق شدند میزان تخریب جنگل را کاهش دهند:

اندونزی با کاهش ۱۱ درصدی از نابودی جنگل‌های اولیه، عملکرد مثبتی داشت که نتیجه تلاش‌های دولت پیشین برای بازسازی اراضی و مقابله با آتش‌سوزی‌ها بود.

مالزی نیز با کاهش ۱۳ درصدی از فهرست ۱۰ کشور اول دارای بیشترین تخریب جنگل‌های استوایی خارج شد.

بیش از ۱۴۰ کشور در سال ۲۰۲۱ تعهد داده بودند که تا سال ۲۰۳۰ به تخریب جنگل‌ها پایان دهند، اما اکنون داده‌ها نشان می‌دهد ۱۷ کشور از میان ۲۰ کشور دارای بیشترین مساحت جنگل، امروزه نسبت به زمان امضای آن توافق، تخریب بیشتری دارند.

کارشناسان می‌گویند بدون سرمایه‌گذاری پایدار، تقویت قوانین تجاری، ایجاد زنجیره تأمین بدون جنگل‌زدایی و گسترش ابتکارهای بومی‌محور مانند منطقه حفاظت‌شده جدید چاراگوآ لیامبائه در بولیوی، امکان مهار این بحران وجود ندارد.

الیزابت گلدمن، مدیر پروژه دیدبان جهانی جنگل در این خصوص می‌گوید: «این سطح از تخریب جنگل در طول بیش از ۲۰ سال بی‌سابقه است. این یک هشدار قرمز جهانی‌ست. بدون جنگل‌ها، نه اقتصادها، نه جوامع و نه سلامت ما دوام نخواهند آورد.»